Με τη Σάντη Αντωνίου συγγραφέα του νέου βιβλίου “Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας” που επιχειρεί μια διεισδυτική ματιά στη ζωή και το έργο του ζωγράφου Αδαμάντιου Διαμαντή μέσα από το βλέμμα ενός μικρού κοριτσιού, έχουμε κάτι κοινό - που φαντάζομαι πως το μοιραζόμαστε με χιλιάδες άλλους: το ρίγος που σου προκαλεί η πρώτη φορά που αντικρίζεις τον “Κόσμο της Κύπρου”, το επικό (από κάθε άποψη), εμβληματικό έργο του Διαμαντή που σφράγισε όχι μόνο μια εποχή αλλά και μια ολόκληρη χώρα με τους ανθρώπους της.
Ρίγος γιατί το έργο αν και ολοκληρώθηκε πριν τα γεγονότα του ‘74, μετουσιώνει όλα τα χαρακτηριστικά ενός πολύπαθου τόπου που δεν σταματά να πονά αλλά και δεν σταματά να ελπίζει. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, απλοί, καθημερινοί, με τις λύπες, τις σκοτούρες, τα βάσανα, την κούραση αλλά και την καλοσύνη, τη χαρά, την αθωότητα και την ελπίδα. Αυτοί ήταν, είναι και θα είναι η Κύπρος που εκτρέφει και φιλοξενεί, αγκαλιάζει και απομακρύνει, πληγώνει και πληγώνεται.
Η Σάντη όπως είπε στη συνέντευξή της στον Γιώργο Σαββινίδη στον “Φιλελεύθερο” ένιωσε αυτό το ρίγος όταν ήταν νεαρή, εγώ βέβαια πολύ μεγαλύτερος, η επαφή μου με το έργο έγινε όταν επέστρεψε στην πατρίδα του από την Ελλάδα και στη μόνιμη συλλογή της Λεβέντειου Πινακοθήκης. Όμως ανεξαρτήτως ηλικίας, καταγωγής ή ανατροφής, είναι πρακτικό αδύνατον να μην νιώσεις δέος απέναντι σε ένα έργο το βάθος και η πολυπλοκότητα του οποίου πηγάζουν από την απλότητα των ανθρώπων που απεικονίζονται. Έτσι αυτό που ένιωσε η ίδια μικρή θέλησε μεγαλύτερη να το μοιραστεί με άλλα παιδιά, συμπυκνώνοντας τη ζωή, το έργο και τον κόσμο του Διαμαντή σε έναν καλαίσθητο τόμο 60 σελίδων έχοντας ως αφετηρία την περιπλάνηση ενός κοριτσιού που αναζητά τον χαμένο φίλο της και στο πλαίσιο αυτής της αναζήτησης συναντά ανθρώπους που “πρωταγωνιστούν” σε έργα του ζωγράφου (ανάμεσά τους φυσικά και το διασημότερό του). Την αφήγηση συνοδεύουν η εικονογράφηση της Έλενας Τσιγαρίδου, πίνακες και σπάνιο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή του Διαμαντή, πληροφορίες και βιογραφικά στοιχεία για τον ίδιο και τους επώνυμους φίλους του (όπως ο Γιώργος Σεφέρης) καθώς και πλούσια βιβλιογραφία.
Το “Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας” υποτίθεται πως ανήκει στο είδος του παιδικού βιβλίου, όμως δεν προορίζεται μόνο για παιδικά και εφηβικά δωμάτια. Σίγουρα δεν αποτελεί κάποια βαριά, εξουθενωτική και βαθυστόχαστη ανάλυση του έργου του Διαμαντή (αν και η εκτενής βιβλιογραφία σας παραπέμπει σε μερικές απ’ αυτές), η προσέγγιση είναι μεν μέσα από την αφήγηση ενός κοριτσιού, όμως δεν υπολείπεται σε λυρισμό, συναίσθημα και τα σωστά μηνύματα. Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά και εφήβους που επιθυμούν να εξοικειωθούν με τη ζωή, το έργο και τη σημειολογία του Διαμαντή μέσα από ένα ευχάριστο, ευανάγνωστο κολάζ κειμένων και εικόνων αλλά και σε μεγαλύτερους που δεν θα μπουν ποτέ στον κόπο να διαβάσουν κάτι περισσότερο (ή μεγαλύτερο) γι’ αυτόν. Η Σάντη Αντωνίου συγκέντρωσε όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος για τον Διαμαντή και το έργο του και τα παραθέτει με έναν περίτεχνο, όμορφο τρόπο, μιλώντας για αυτά που ενώνουν τους κατοίκους ενός μοιρασμένου τόπου.
Κοιτάζοντας τον διαστάσεων 17,5 Χ 1/75 μ. “Κόσμο της Κύπρου” σκέφτομαι πως αυτοί οι άνθρωποι με τα καλά τους και τα στραβά τους, τα προτερήματα και τις ιδιοτροπίες τους, τα επιτεύγματα ή την απλή ύπαρξή τους, είναι ό,τι έχουμε. Όπως γράφει η αείμνηστη Δρ Ελένη Σ. Νικήτα στο επίμετρο της έκδοσης, "μετά το 1974 το έργο αυτό που ο Διαμαντής πρόλαβε και δημιούργησε την κατάλληλη ώρα μετατράπηκε σε κιβωτό, σε μνημείο ενός κόσμου που αλλοιώνεται και χάνεται. Του κόσμου των παππούδων και των γιαγιάδων μας που πρέπει να γνωρίσουν οι νεότεροι, μαζί με τις αξίες, τα ήθη και τα έθιμά τους, που αποτελούν την πολιτιστική μας κληρονομιά”. Δεν είμαι από αυτούς που εξωραΐζουν το παρελθόν, ούτε πιστεύω σε “χρόνια της αθωότητας” ειδικά για τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη σημερινή τοξικότητα, τον σεξισμό, τις κοινωνικές ανισότητες και τη διαβόητη κυπριακή νοοτροπία. Όμως αν απογυμνώσεις τους ανθρώπους από τις αμαρτίες του ιστορικού πλαισίου, ο “Κόσμος” παραμένει η πεμπτουσία της κυπριακής ψυχής και το βιβλίο της Σάντης Αντωνίου το απόλυτο companion piece της επόμενης επίσκεψης στη Λεβέντειο.
INFO
«Πόσα μέτρα είναι ο κόσμος μας;»
Εκδ. Καλειδοσκόπιο. Συγγραφέας: Σάντη Αντωνίου. Σχέδια: Έλενα Τσιγαρίδου. Επίμετρο: Ελένη Σ. Νικήτα. Σελ. 60. Τιμή: €17.90
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
• ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ: Πόσα κοστίζει μια απόδραση στα ορεινά; - Ανάρπαστες οι κρατήσεις για Σαββατοκύριακο
• Λουκάς Φουρλάς: Αποχαιρέτησε με συγκινητικά λόγια την Ρέα Παπαγεωργίου
Οι αναφορές του ΠτΔ πριν την έναρξη του Υπουργικού - «Σήμερα έχουμε κάποιες ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις»
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης προήδρευσε σήμερα συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
